Podczas wspólnej konferencji prasowej, która odbyła się w poniedziałek 23 stycznia 2017 w Katowicach, gdzie obok mnie wystąpili posłowie : Ewa Kołodziej, Marek Krząkała, Wojciech Król, Beata Małecka-Libera oraz senator Andrzej Misiołek mówiliśmy o przygotowywanym przez Platformę Obywatelską projekcie ustawy antysmogowej.
Posłanka Beata Małecka – Libera zwracała uwagę, że problem smogu to problem dotyczący wszystkich. -” Około 45 tysięcy osób rocznie umiera z powodu chorób wywołanych przez zanieczyszczenia powietrza„- alarmowała była wiceminister zdrowia.
Nad projektem ustawy pracuje specjalny zespół w ramach gabinetu cieni. W ustawie zawarta zostanie tzw mapa drogowa dla osiągnięcia jakości powietrza odpowiadającej standardom zdrowotnym wymaganym przez UE i rekomendowanym WHO.
„Chcemy, by co roku było przeznaczane na ten cel 0,5% PKB. Chcemy także zaproponować rozwiązania prawne umożliwiające wsparcie rekompensujące polskim rodzinom wyższe koszty ekologicznego ogrzewania. Walka ze smogiem to zadanie dla wszystkich formacji politycznych, powietrzem nad Polską wszak oddychają tak samo wyborcy PiS jak i PO” – mówiłam na konferencji.
Istotą jest podniesienie do rangi ustawowej rekomendacji zawartych w przyjętym we wrześniu 2015 roku Krajowym Programie Ochrony Powietrza i zapewnienie finansowania m.in. dla:
– wymiany źródeł ciepła na ekologiczne, w tym podłączenia i budowa sieci ciepłowniczych,
– efektywności energetycznej, w tym termomodernizacji budynków,
– OZE, zwłaszcza energetyki obywatelskiej.
Konieczne jest, również wynikające z KPOP, pilne wdrożenie rozporządzeń dot. jakości paliw możliwych do stosowania w sektorze komunalnym oraz wymaganej jakości urządzeń grzewczych (parametry emisyjne dla kotłów dopuszczonych do sprzedaży).
Novum w planowanej ustawie jest pomoc finansowa dla gospodarstw domowych umożliwiająca ponoszenie wyższych kosztów ogrzewania niskoemisyjnego. Wsparcie będzie miało charakter ulg podatkowych i dopłat w zróżnicowanej wysokości w zależności od rodzaju używanego medium lub paliwa.
O lokalnych działaniach na rzecz walki ze smogiem podejmowanych m.in. w Katowicach i Rybniku wspominali posłowie Ewa Kołodziej i Marek Krząkała.
Posłanka Ewa Kołodziej przypomniała o pierwszej akcji informacyjnej, w której informowano mieszkańców Katowic o szkodliwości palenia śmieci w piecach, którą przeprowadzono 10 lat temu z inicjatywy katowickich radnych Platformy Obywatelskiej.
– „Rybnik jest miastem, które w rankingach zanieczyszczenia powietrza zajmuje niechlubne pierwsze miejsce – mówił poseł Marek Krząkała. W imieniu przyszłych pokoleń musimy walczyć o czyste powietrze, które nie może być luksusem, a musi być normalnością” – dodawał Marek Krząkała.
Ja w swoim wystąpieniu przypomniałam także o przygotowanym przez rząd Platformy Obywatelskiej Krajowym Programie Ochrony Powietrza. – „Na początek wystarczyłoby zacząć od realizacji Krajowego Programu Ochrony Powietrza, który został przygotowany przez rząd PO-PSL z końcem poprzedniej kadencji. PiS tymczasem zaraz po objęciu władzy zamroził realizację wszystkich przyjętych rozwiązań i wycofał się z finansowania programów antysmogowych w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska przekierowując pieniądze m.in. do Ojca Rydzyka „
We wrześniu 2015 roku rząd PO-PSL przyjął Krajowy Program Ochrony Powietrza, którego celem jest poprawa jakości życia mieszkańców Polski poprzez osiągnięcie w możliwie krótkim czasie dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego i innych szkodliwych substancji w powietrzu, wynikających z przepisów prawa unijnego, a w perspektywie do 2030 r. – poziomów wskazywanych przez Światową Organizację Zdrowia.
W analogicznym czasie, z inicjatywy Platformy Obywatelskiej Sejm poprzedniej kadencji przyjął a następnie Prezydent RP Andrzej Duda podpisał tzw. ustawę antysmogową, która wprowadziła instrumenty prawne umożliwiające wprowadzanie dodatkowych regulacji na poziomie regionalnym i lokalnym sprzyjających redukcji zanieczyszczeń powietrza.
Również w 2015 roku Główny Inspektorat Ochrony Środowiska uruchomił portal (www.powietrze.gios.gov.pl), na którym każdy może znaleźć rzetelne i aktualne informacje na temat jakości powietrza w swojej okolicy. Przygotowana została także aplikacja mobilna informująca na podstawie danych autoryzowanych przez GIOŚ o stanie powietrza.
Zgodnie z deklaracjami także obecnego Ministerstwa Środowiska poprawa jakości powietrza oraz ograniczenie emisji szkodliwych substancji jest nadal jednym z najważniejszych priorytetów rządu proszę o informacje jak przebiega realizacja celów Krajowego Programu Ochrony Powietrza.
Ważna byłaby zatem odpowiedź rządu w sprawie realizacji ( także w wymiarze finansowym) celów krótkoterminowych, zaplanowanych w KPOP a mianowicie:
a) stworzenie ram prawnych sprzyjających realizacji efektywnych działań mających na celu poprawę jakości powietrza poprzez m.in:
– opracowanie projektu rozporządzenia w sprawie wymagań technicznych wprowadzanych do obrotu kotłów na paliwa stałe a dotyczących dopuszczalnej emisji z instalacji spalania paliw o mocy cieplnej do 0,5 MW
– wydanie rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych, ze względu na ich wykorzystanie w instalacjach spalania paliw w sektorze komunalnym
b) prowadzenie kampanii medialnych i informacyjnych w zakresie proekologicznych zachowań sprzyjających poprawie jakości powietrza a w szczególności programów informacyjnych dotyczących wpływu niskiej emisji na zdrowie i środowisko
c) realizacja programów priorytetowych NFOŚiGW: KAWKA, LEMUR, SOWA, BOCIAN, PROSUMENT, RYŚ oraz innych programów, które mają pośredni wpływ na poprawę jakości powietrza oraz poziom wydatków z tych programów zrealizowanych w 2016 roku oraz przewidzianych w Planie Finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska na rok 2017
d) zwiększenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej poprzez przeprowadzanie głębokiej termomodernizacji budynków, rozwój kogeneracji oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii ze środków programów NFOŚiGW: KAWKA, BOCIAN, RYŚ, PROSUMENT, wraz z poziomem wydatkowania w 2016 roku i planem na 2017.