Nadchodząca zima będzie trudna dla wielu polskich gospodarstw domowych z powodu wysokich kosztów ciepła i energii elektrycznej. W najnowszym raporcie Forum Energii opisujemy ponad 30 konkretnych działań, które można wdrożyć łatwo i niewielkim kosztem jeszcze przed nadchodzącą zimą. Pozwoli to obniżyć rachunki oraz poprawić bezpieczeństwo energetyczne kraju. Raport uzupełnia przewodnik po dostępnym wsparciu publicznym dla gospodarstw domowych.
Znajdujemy się w samym środku kryzysu energetycznego. Ceny paliw oraz energii elektrycznej rosną w zastraszającym tempie. Ten stan będzie się utrzymywał dłużej niż przez jedną zimę, ale to nadchodzący sezon grzewczy będzie okresem próby. Kiedy się skończy – pozostanie z nami kryzys środowiskowy i ryzyko, że ceny surowców ponownie będą rosnąć, ograniczając poziom naszego życia.
– Wychodzimy z założenia, że nawet niewielkie inwestycje lub zmiana przyzwyczajenia związana z ogrzewaniem pomogą zmniejszyć rachunek lub poprawić sytuację grzewczą. Nie można zostawić ludzi samych – a dopłaty dla wszystkich nie są dobrym rozwiązaniem. Liczy się każde zaoszczędzone 100 zł i każdy niezużyty kilodżul energii. Takie działania nie tylko chronią kieszenie, ale też środowisko. Trzeba wziąć sprawy w swoje ręce. Raport jest nietypowy, bo kierujemy go bezpośrednio do gospodarstw domowych, podpowiadając rozwiązania. Mamy nadzieję, że dzięki temu zima będzie dla nas wszystkich łatwiejsza – mówi dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii.
Długofalowo jedynie ocieplanie budynków i elektryfikacja wraz z rozwojem źródeł odnawialnych będą skuteczną bronią na wojnie energetycznej – bo pozwolą ograniczyć zużycie energii oraz pozwolą zmniejszyć uzależnienie od paliw kopalnych. Dlatego państwo musi w pilnym trybie rozwinąć sieć wsparcia technicznego i finansowego, aby wesprzeć te procesy. Przed najbliższą zimą jest za późno na wielkie inwestycje, ale nie możemy wyłącznie czekać na spadek temperatur z założonymi rękami. Forum Energii wraz z zespołem doradców energetycznych przygotowało raport „Jak obniżyć rachunki za energię przed najbliższą zimą?” – który jest zbiorem podpowiedzi co można zrobić szybko, aby obniżyć rachunki za ogrzewanie.
To, jak bardzo dostawy ciepła i energii elektrycznej wpływają na całkowite wydatki gospodarstwa domowego, zależy od dochodów oraz poziomu zużycia energii przez członków rodziny. Oszczędności szukać trzeba przede wszystkim w zużyciu energii. Jego ograniczenie będzie wpływać nie tylko na budżet pojedynczego gospodarstwa domowego, ale także na bilans bezpieczeństwa energetycznego całej Polski, nawet jeśli zmniejszenie zapotrzebowania wyniesie tylko kilka procent.
– Większość domów w Polsce jest wysoce energochłonna. Wpływ na to mają w dużej mierze niewłaściwie pracujące systemy wentylacyjne oraz słaba izolacja cieplna ścian, okien, dachów i podłóg, powodująca duże straty ciepła. Żeby utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniach, zużywa się więcej paliwa niż w domu efektywnym energetycznie. Kompleksowa termomodernizacja jest rozwiązaniem optymalnym, ale kosztownym i czasochłonnym. Dlatego trzeba zacząć od realizacji łatwiejszych i tańszych zadań, które odciążą domowe budżety jeszcze przed nadchodzącą zimą – wylicza dr Sonia Buchholtz, współautorka opracowania.
W raporcie proponujemy działania dla domów jednorodzinnych służące:
- skutecznej regulacji temperatury w pomieszczeniach,
- usprawnieniu instalacji grzewczej,
- oszczędności ciepłej wody użytkowej,
- oszczędności energii elektrycznej,
- skutecznej termoizolacji domu.
Uzupełniają je działania dla zarządców domów wielorodzinnych.
W raporcie wskazujemy, że nawet skromny program modernizacyjny pozwoli ograniczyć zużycie energii o ok. 36-60% w typowych dla Polski domach. Gdyby objął on ok. jedną czwartą domów w kraju, można byłoby zredukować krajowe zapotrzebowanie na energię końcową w cieple o blisko 10%.
Wiele działań, zarówno długofalowych jak i doraźnych, można przeprowadzić ze wsparciem państwa. W raporcie piszemy o źródłach finansowania, po które można sięgnąć jeszcze przed nadchodzącą zimą – to dotacje do inwestycji, świadczenia pieniężne i niepieniężne oraz usługi doradcze.
Z perspektywy samorządów pomocne mogą być opisy sprawdzonych praktyk i przedsięwzięć służących ograniczeniu ryzyka ubóstwa energetycznego. Przywołujemy najlepsze rozwiązania i zestawiamy cechy wspólne dobrych praktyk.
Autorzy raportu:
dr Sonia Buchholtz, Piotr Kleinschmidt – Forum Energii
Współpraca:
Aleksandra Stępniak
dr inż. Konrad Witczak
Karolina Marszał – Instytut Reform
Paweł Płonka – Instytut Reform
Aleksander Śniegocki – Instytut Reform
Data publikacji raportu
31 sierpnia 2022