Zostałam zaproszona do wyrażenia opinii w debacie zainicjowanej przez portal rzeczpospolita.pl dotyczącej projektowanej rządowej ustawy o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta. Jako przewodnicząca jednego z ogniw regulacyjnych Sejmu RP – Podkomisji stałej ds. monitorowania gospodarki odpadami przedstawiłam swoje stanowisko także jako osoby od lat zajmującej się sprawami odpadów głównie pod kątem ochrony środowiska przed ich niekontrolowanym zalewem

Jeszcze nim przedstawię swoje spojrzenie krótko opiszę tło debaty, która rozgorzała wraz z pojawieniem się projektu ustawy.

Projekt nowego systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) ma niebawem trafić do wykazu prac rządu. Według jego założeń operatorem systemu zostanie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który będzie przyjmował opłaty od producentów wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach. Ich wysokość określi minister klimatu i środowiska na podstawie informacji o „kosztach na bramie”, kosztach przetworzenia określonego odpadu w instalacji, a także kierując się ekomodulacją. Uzależnia ona opłatę za opakowania od ich wpływu na środowisko; celem tego mechanizmu jest zachęcanie firm do projektowania opakowań prostszych do recyklingu i przyjaznych dla środowiska. Jednocześnie gminy pozostają rozgrywającym w kwestii odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych.

ROP określa zobowiązania producentów wprowadzających na rynek produkty w opakowaniach do pokrywania kosztów zagospodarowania odpadów opakowaniowych.

ROP jest przedsięwzięciem skomplikowanym, bo jako podstawa regulująca funkcjonowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi ma godzić niejednokrotnie sprzeczne potrzeby różnych stron, tak by utrzymać opłacalność produkcji i zapewnić środki na zapełnienie luki inwestycyjnej w branży przetwórstwa odpadów. Dodatkowo założenia ROP powinny być skoordynowane z budowanym właśnie systemem kaucyjnym (według obecnego scenariusza ma on wejść w życie od października br.) i zgodne z unijnymi wytycznymi zawartymi w dyrektywach odpadowych czy rozporządzeniu PPWR.

Tymczasem choć założenia ROP zostały pozytywnie przyjęte przez samorządy i branżę odpadową, to przedstawiciele 32 organizacji sektora rolno-spożywczego wystosowali apel do premiera i rządu, wyrażając zaniepokojenie proponowaną koncepcją, która – zdaniem tej branży – wprowadza monopol państwa, co ma zaprzeczać strat,

Poniżej zapis całej debaty. do pobrania pdf tutaj: https://gabrielalenartowicz.pl/wp-content/uploads/2025/04/31-03-RZ-1-Q-001-KO_debata-ROP-1.pdf