Ponad setka związkowców z NSZZ „Solidarność” i KZZG PIG, pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego (PIG-PIB) i przedstawicieli środowiska geologicznego, protestowała dziś przed Sejmem przeciwko procedowaniu ustawy o powołaniu Polskiej Agencji Geologicznej (PAG). Zgromadzenie zorganizowano spontanicznie, z uwagi na fakt, że ustawa pojawiła się nieoczekiwanie w agendzie piątkowego posiedzenia Sejmu. Frekwencja dopisała pomimo że prezydium wysokiej izby na przemian umieszczało i zdejmowało pierwsze czytanie kontrowersyjnej ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej na agendzie dzisiejszego posiedzenia. To była już trzecia demonstracja sprzeciwu środowiska geologicznego dla powołania kolejnej agencji, która jak twierdzą protestujący będzie tylko synekurą i polityczną machiną Głównego Geologa Kraju Mariusza – Oriona Jędryska. Ich zdaniem ta ustawa, sprzeczna z intencjami Rady Legislacyjnej, obarczona podejrzeniem o lobbing i skrojona pod jednego tylko człowieka nic nie poprawi w newralgicznym dla Państwa systemie koncesyjnym, który kompletnie upadł pod rządami Mariusza -Oriona Jędryska. Ponadto zdaniem związkowców ucierpią takie obszary jak osłona przeciwosuwiskowa, monitoring wód podziemnych, dostęp do danych geologicznych. Stanie się tak, ponieważ taka pseudoreforma to wyrok dla Państwowego Instytutu Geologicznego, który od 1919 roku pełni rolę państwowej służby geologicznej. Opowiadają się oni za reformą Państwowego Instytutu Geologicznego i przekształceniem w nowoczesną służbę na wzór europejski. Propozycje PR, wystawione dziś w sejmie nazywają powrotem do dekretu Bieruta i Centralnego Urzędu Geologii – PRL-owskiego molocha.
W tym czasie na sali obrad wszystkie kluby i koła niezwiązane z obozem rządzącym wnioskowały o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. Oto moje wystąpienie w imieniu klubu PO oraz pytanie zadane w debacie Wiceministrowi Środowiska – Mariuszowi – Orionowi Jędryskowi, Głównemu Geologowi Kraju (GGK)
Po oświadczeniach poselskich w sprawie ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej dołączyłam do manifestantów i przedstawiałam swoją opinię (i swojego klubu) na temat tego poronionego tworu legislacyjnego.
Oto tezy protestu związków zawodowych w PIG-PIB przeciw pracom na ustawą o Polskiej Agencji Geologicznej w kształcie zaproponowanym przez ministra Jędryska:
Reprezentatywne Związki Zawodowe w Państwowym Instytucie Geologicznym – PIG
Szanowni Państwo,
Posłanki i Posłowie na Sejm RP
Jako przedstawiciele środowiska geologicznego i jednocześnie związkowcy NSZZ ,,Solidarność” oraz Krajowego Związku Zawodowego Geologów Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego pragniemy zwrócić uwagę Państwa na nieprawidłowości dotyczące aktualnie procedowanego w Sejmie RP projektu ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej (PAG). Już na wstępie należy podkreślić, że jest to dokument szkodliwy dla interesu państwa i stwarzający możliwość nadużyć i korupcji na dużą skalę. Jednocześnie ustawa o PAG łamie podstawowe prawa pracownicze uzależniając byt grupy zawodowej i ich rodzin od realizacji partykularnych interesów i uprzedzeń grupy trzymającej władzę w geologii.
Uważamy, że działalność Głównego Geologa Kraju pana Mariusza – Oriona Jędryska, polegająca na agresywnym forsowaniu własnych interesów, w tym powołania Polskiej Agencji Geologicznej, wbrew opiniom praktycznie całego środowiska geologicznego jest szkodliwa dla polskiej geologii a co za tym idzie dla gospodarki narodowej. Nie mniej ważne jest dla nas to, że przy tej okazji depcze się 100 letnią tradycję instytucji, która położyła ogromne zasługi dla Polski. Nie udało się jej zniszczyć ani niemieckiemu okupantowi ani komunistom. Teraz, po wprowadzeniu w życie procedowanej ustawy jej los będzie przesądzony. Państwowy Instytut Geologiczny ograbiony z majątku, dorobku, kadry i sprzętu nie przetrwa. Geolodzy to nie filologowie – kartka i długopis do pracy nam nie wystarczą.
Zadziwiająco skuteczne, jak do tej pory, forsowanie przez Głównego Geologa Kraju ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej pomimo zgłaszanych od kilku lat przez środowisko geologiczne jej poważnych mankamentów rodzi podejrzenie, że jest to projekt czysto polityczny, promujący interesy grupy osób kosztem środków budżetowych. Bez uzasadnienia zwiększane są w sposób sztuczny wydatki budżetowe na nowotworzoną, upolitycznioną instytucję z ok. 120 mln na 400 mln rocznie. Ponadto zapisy ustawy są niezgodne z zaleceniami Rady Legislacyjnej (26.01.2018), gdyż zamiast jednej i jednolitej instytucji, w której zintegrowane byłoby wykonywanie zadań państwa w zakresie geologii mamy dezintegrację instytucji odpowiedzialnych za polskie złoża surowców mineralnych i wody podziemne. Nadzieję budzi fakt, że frakcja polityczna popierająca Głównego Geologa Kraju nie jest tożsama z obozem rządzącym, gdyż z jego strony również odzywają się zdroworozsądkowe głosy krytyczne. Przykładem niech będą druzgocące opinie CAS i Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska do równoległego projektu ministra Jędryska, tak zwanej „Polityki Surowcowej Państwa”, w tym odnoszące się również bezpośrednio do Polskiej Agencji Geologicznej
Poniżej wymieniamy główne nieprawidłowości i problemy dotyczące projektu ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej oraz sposobu jego procedowania:
- Projekt ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej posiada liczne wady legislacyjne oraz zapisy stojące w sprzeczności z polskim prawodawstwem (stanowisko Prezesa Polskiej Agencji Geologicznej może objąć poseł lub senator, co jest niezgodne z Konstytucją RP, warunki formalne na to stanowisko dokładnie pasują do osoby obecnego Głównego Geologa Kraju ; statut nadawany w drodze zarządzenia wewnętrznego; Prezesa agencji ma mianować Minister Środowiska a nie Premier; ustawa nie przewiduje dla Polskiej Agencji Geologicznej ciała o charakterze koordynacyjno-doradczym, dbającego o to, aby agencja realizowała realne potrzeby państwa).
- Proponowane rozwiązanie będzie nawet 5 (słownie: pięć) razy droższe niż obecne nakłady na realizację zadań z zakresu geologii. Takich pieniędzy nie da się racjonalnie i zgodnie z dyscypliną finansów publicznych wydać w zakładanym horyzoncie czasowym, szczególnie w okresie tworzenia struktur i procedur działania nowej agencji.
- Projekt ustawy o Polskiej Agencji Geologicznej był pisany pod nadzorem osób, które działały w zarządzie Stowarzyszenia mającego w statucie zapis o działalności lobbingowej na rzecz tworzenia aktów prawnych. Treść niektórych artykułów ustawy świadczy dobitnie, że zadania lobbingowe wykonały bardzo skrupulatnie. Być może tu należy szukać przedsięwzięć, na które wydane zostaną publiczne pieniądze.
- Projekt ustawy o PAG był dotychczas procedowany niezgodnie z Regulaminem Pracy Rady Ministrów oraz ustawami o związkach zawodowych i Radzie Dialogu Społecznego. Projekt ustawy o PAG nie był przedmiotem konsultacji społecznych w rozumieniu tychże dokumentów, nie przekazano go na żadnym etapie prac Radzie Dialogu Społecznego, ani też nie przesłano do konsultacji związkom zawodowym.
- Pan min. Jędrysek pełniąc rolę Głównego Geologa Kraju zarządza administracją geologiczną, która działa najgorzej od wielu lat. Od początku kadencji powołał 28 dyrektorów i zastępców w 3 departamentach geologicznych Ministerstwa Środowiska zatrudniających ok. 60 osób (rotacja w tych jednostkach wyniosła ok. 50%). Podobnie ma się sytuacja w Państwowym Instytucie Geologicznym – Państwowym Instytucie Badawczym, który Pan Minister od blisko czterech lat ,,reformuje” gdzie zmieniło się 8 dyrektorów i zastępców. Trudno sobie wyobrazić bałagan, jaki będzie panował w powołanej i kierowanej przez niego Agencji, którą najprawdopodobniej będzie traktował jak własny folwark, służący do zatrudniania przysłowiowych „znajomych królika”.
Oświadczamy, że nie mamy zaufania do działań i osoby min. Jędryska – uważamy, że jego działalność przyniosła w ciągu ostatnich blisko 4 lat katastrofalne skutki dla polskiej geologii i gospodarki narodowej, zaś jego nieudolność w postępowaniach koncesyjnych dotyczących surowców strategicznych kosztowała skarb Państwa miliony, jeśli nie miliardy złotych.
Główny Geolog Kraju twierdzi poniekąd słusznie, że administracja geologiczna w naszym kraju wymaga reformy. Jednakże nie reformuje podległej mu administracji geologicznej, lecz forsuje powołanie kolejnego urzędu/agencji (Polskiej Agencji Geologicznej), który stwarzałby możliwość niekontrolowanego transferu publicznych pieniędzy do rozmaitych spółek celowych.
PAG miałby przejąć zasoby państwowej służby geologicznej, co w praktyce oznacza likwidację Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, łączącego zadania służby państwowej z naukami stosowanymi. W ten sposób Państwo Polskie i społeczeństwo zostaną pozbawione niezależnych ekspertyz w zakresie zasobów naturalnych i środowiska. A Polska Agencja Geologiczna będzie podmiotem służącym indywidualnym lub grupowym interesom biznesowo-politycznym. Jest to rozwiązanie niegdyś stosowane w systemach totalitarnych (u nas był to w okresie PRL Centralny Urząd Geologii), względnie post-totalitarno-oligarchicznych, jak ma to miejsce teraz np. na Ukrainie.
Związki zawodowe działające w Państwowym Instytucie Geologicznym – Państwowym Instytucie Badawczym, skupiające głównie pracowników merytorycznych, czyli geologów, od początku „reform” GGK aktywnie działają na rzecz zabezpieczenia interesów państwa w dziedzinie geologii. Oprócz pisania licznych pism do decydentów, artykułów do prasy, nagłaśniają problem wychodząc na ulice. Do tej pory odbyły się trzy manifestacje: 13. grudnia 2018 r. przed siedzibą Ministerstwa Środowiska, 4 kwietnia 2019 przed siedzibą URM oraz przed Urzędem Wojewódzkim w Warszawie. Planujemy spontaniczną manifestację przed Sejmem w dniu, w którym zaplanowano pierwsze czytanie projektu ustawy o PAG.
Z wyrazami szacunku
Adam Wójcicki OZ nr 6 RM NSZZ „Solidarność” w PIG-PIB Rafał Janica KZZG PIG-PIB
Więcej na temat projektowanej ustawy czytaj w artykule Tomasza Nałęcza tutaj: Tomasz Nałęcz_ Polska Agencja Geologiczna, czyli antypaństwowy i antynarodowy pr-2 bądź kliknij w obrazek
